Przygórze
Dokładnie nie wiadomo kiedy powstało Przygórze. Możliwe, że wcześniej istniała tu jakaś osada, ale pierwsze udokumentowane wzmianki o założeniu wioski, pochodzą z roku 1669.
Ciekawostką jest to, że w literaturze niemieckiej można spotkać informację, że z Przygórza wywodzili się przodkowie Mikołaja Kopernika. To przekonanie wiązało się prawdopodobnie z najstarszą wersją nazwy Przygórza, bądź z tym, że w XIX i na początku XX wieku była tutaj gospoda ?Zum Copernicus?
Miejscowość położona nad strumykiem Piekielnica. Przed wojną była traktowana jako kolonia Woliborza i do tejże parafii należała. Po wojnie Przygórze zostało przyłączone do parafii Jugów i tak trwa do dnia dzisiejszego.
W Przygórzu zamieszkuje 700 osób. Niestety, z każdym rokiem ta liczba się zmniejsza. Ludność miejscowa pochodzi, podobnie jak w innych tutejszych miejscowościach, z całej niemalże Europy. Jest spora grupa repatriantów z Francji, którzy byli przydzieleni do pracy w tutejszej kopalni, pewna część repatriantów ze Wschodu, a także z pozostałych dzielnic Polski. Kilka lat temu została zlikwidowana szkoła, ze względu na brak dzieci, natomiast funkcjonuje jeszcze przedszkole.
Na terenie Przygórza zlokalizowana była kopalnia węgla, aktualnie już zlikwidowana. Natomiast znajduje tu się bardzo prężny zakład ZPAS, który daje zatrudnienie wielu mieszkańcom.
Kościół w Przygórzu pw. Podwyższenia Krzyża św.
Kościół w PrzygórzuPrzygórze do 1945 roku nie było
samodzielną wioską, lecz kolonią Woliborza. Nazwa powstałej w XVI w. koloni, wzbudzała ostre dyskusje dlatego, że niemiecka nazw Kópprrich - podobna jest do nazwiska astronoma Mikołaja Kopernika. Pojawiły się nawet poglądy, że rodzina astronoma wywodzi się z osady nad Piekielnicą. Badania wskazują, że rodzina astronoma pochodzi raczej z miejscowości spod Nysy
Koperniki, a nazwa niemiecka Kópprich, wywodzi się raczej od złóż miedzi, zalegających w okolicy (Kupfer ; miedź). Zresztą przed wojną była tu gospoda; Zum Kopernicus, i utwierdzało to przekonanie o związkach Kopernika z Przygórzem.
Przygórze przed wojną należało do parafii Wolibórz. W latach międzywojennych, ponieważ osada cały czas się rozwijała, powstał pomysł zbudowania własnego kościoła filialnego. Pomysł ten zgłosił ówczesny proboszcz Strauch. Kryzys gospodarczy sprawił, że realizacja tego pomysłu się opóźniła. Determinacja miejscowej społeczności była jednak bardzo duża. Pod przewodnictwem górników Antona i Franza Zaidler, rozpoczęto prace i powstało stowarzyszenie Kóppricher Kirchbauverein. Zaczęto na ten cel zbierać fundusze. Mieszkańcy dobrowolnie się opodatkowali. 13 listopada 1938 roku poświęcono kamień węgielny świątyni, a już 24 września 1939 roku, wikariusz generalny, doktor Monse, poświęcił nowy kościół. Tempo prac i ofiarność mieszkańców były imponujące. Nowy kościół wezwanie św. Barbary, patronki górników. Gościem uroczystości był m.in. benedyktyn z Bromowa urodzony w Przygórzu, ojciec Wilfried Riedel, późniejszy więzień obozu w Dachau.
Proboszczami w Przygórzu byli księża z Woliborza. Ostatni proboszczowie przed wojną to:
1899 - 1928 Moritz Strauch
1928 - 1938 Oswald Riedel
1938 - 1946 Franz Hainisch
Po zakończeniu wojny pojawili się polscy osadnicy z Kresów wschodnich i Polski centralnej. W 1946 roku przybył do Przygórza transport rodzin z Francji.
Świątyni, która została wybudowana przez poprzednich mieszkańców Przygórza, w 1964 roku zmienione wezwanie ze św. Barbary na Matki Boskiej Częstochowskiej. Miało to związek z obrazem Matki Boskiej, umieszczonym w głównym ołtarzu. Ponieważ, obraz ten nie był oryginalnym dziełem, tylko dodatkiem zasłaniającym duży krzyż, znajdujący się w ołtarzu, został on na początku lat dziewięćdziesiątyh usunięty, a wezwanie świątyni po raz kolejny zmieniono na- Podwyższenie Krzyża św.
W 1958 roku, niedaleko świątyni, pod lasem, założony został cmentarz parafialny, a na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, mieszkańcy wznieśli kaplicę cmentarną.
Przygórze po wojnie zostało przyłączone do parafii w Jugowie. Sytuacja ta trwa do dnia dzisiejszego.
Kościół Podwyższenia Krzyża św. jest skromną budowlą jednonawową. Świątynia może pomieścić około 450 osób na miejscach siedzących i stojących. Prezbiterium stanowi mniejszą, wydzieloną część. Naprzeciwko prezbiterium wzniesiono niewielką wieżę na planie kwadratu. Trudności sprawiało wyposażenie wnętrza. Ponieważ władze hitlerowskie, na początku wojny, zamknęły kaplicę w liceum kłodzkim, udało się z niej pozyskać dla świątyni w Przygórzu ołtarz i ławki. Ołtarz ten został odnowiony na początku XXI wieku, a w 2006 roku położono nowy dach. Także wtedy, w miejscu blaszanej ambony, mieszkańcy ufundowali ołtarz Jezusa Miłosiernego. Obecnie trwają prac związane z instalacją nowych witraży.
